Шведава Зоя Уладзіміраўна

Должность

Дацэнт кафедры беларускай мовы

Место работы

ГДУ імя Ф. Скарыны

Научная степень

Кандыдат філалагічных навук

Учёное звание

дацэнт

E-mail

zshvedova@mail.ru

Профиль Google Scholar

Шведава З. У.

Образование

1990 г. – Гомельскі дзяржаўны ўніверсітэт па спецыяльнасці “Гісторыя”, у 1997 г. – па спецыяльнасці “Беларуская мова і літаратура”;

2002 г. – аспірантура пры ГДУ імя Ф. Скарыны, абараніла кандыдацкую дысертацыю “Аданамастычнае словаўтварэнне ў мове старабеларускіх актаў XVI – XVIII стст.” у 2003 г.;

28.03.2007 – дацэнт па спецыяльнасці «Мовазнаўства».

Профессиональный путь

1992 г. – лабарант кафедры педагогікі ГДУ імя Ф. Скарыны,

1997 г. – асістэнт кафедры беларускай культуры ГДУ імя Ф. Скарыны,

2002 г. – асістэнт кафедры беларускай мовы ГДУ імя Ф. Скарыны,

2005 г.  – дацэнт кафедры беларускай мовы ГДУ імя Ф. Скарыны.

Преподаваемые дисциплины

  • Методыка выкладання беларускай мовы
  • Сучасная беларуская мова
  • Лацінская мова
  • Русский язык как иностранный.

Научные интересы

  • Анамастыка
  • Методыка выкладання беларускай мовы
  • Лексікалогія
  • Лексікаграфія
  • Фразеалогія
  • Фразеаграфія
  • Лінгвакультуралогія

Участие в проектах/конференциях/конкурсах

Буйныя навуковы праекты, у якіх прымала ўдзел:

1) з 01.01.2003 па 31.12.2005 г. з'яўлялася выканаўцай НДР па тэме ГБЦМ «Тэарэтычнае і практычнае вывучэнне купалаўскай моўнай спадчыны»;

2) з 17.03.2006 па 31.12.2010 г. з'яўлялася выканаўцай НДР па тэме ГБЦМ «Беларуская лексікалогія і лексікаграфія на розных этапах развіцця лексіка-семантычнай сістэмы беларускай літаратурнай мовы» ў падтэме “Роля творчасці беларускіх пісьменнікаў першай паловы ХХ стагоддзя ў развіцці і станаўленні сучаснай беларускай літаратурнай мовы”;

3) з 01.01.2011 па 31.12.2015 г. з’яўлялася выканаўцай навукова-даследчага задання «Фразеалагічная канцэптуалізацыя і катэгарызацыя свету беларусамі» па тэме 11-57 ДБЦМ у рамках дзяржаўнай праграмы «Гісторыя, культура, грамадства, дзяржава»;

4) з 01.01.2016 г. – выканаўца навукова-даследчага задання «Фразеалагізмы як знакі мовы і культуры беларусаў» (2016-2020) па тэме ДБЦМ 16-57 у рамках дзяржаўнай праграмы «Эканоміка і гуманітарнае развіццё беларускага грамадства». 

Стажировки

28 студзеня – 0­8 лютага2008 г. у ДУА «Рэспубліканскі інстытут вышэйшай школы» па праграме «Сучасныя аспекты вывучэння беларускай мовы і літаратуры» (Мінск, Беларусь);

3-12 ліпеня 2011 г. – удзел у працы V Міжнароднай Летняй навуковай школы «Когнитивная лингвистика и концептуальные исследования: русский мир и восточнославянская ментальность» (Горлаўка, Украіна);

4-9 лістапада2012 г. – удзел у працы міжнароднага семінара па тэме «Методика активной оценки” (Варшава, Польша).

Основные публикации

Манаграфія

“Аданамастычнае словаўтварэнне ў старабеларускай пісьменнасці” (2004)

Слоўнікі:

“Слоўніка параўнанняў у мове мастацкіх твораў Янкі Купалы” (у сааўтарстве, 2004),

“Слоўніка фразеалагізмаў мовы твораў Янкі Купалы” (у сааўтарстве, 2006)

Вучэбныя дапаможнікі з грыфам Міністэрства адукацыі

“Сучасная беларуская мова. Арфаграфія і пунктуацыя. Этнакультуралагічныя тэксты” (у сааўтарстве, 2007),

“Методыка выкладання беларускай мовы” (у сааўтарстве, 2007),

“Арфаграфія і пунктуацыя сучаснай беларускай мовы” (у сааўтарстве, 2014),

“Методыка выкладання беларускай мовы. Заданні і практыкаванні” (у сааўтарстве, 2015)

Артыкулы з пераліку ВАК:

Семантычная структура ад’ектонімаў з суфіксам -ск- у актах XVI – XVII стст. // Беларуская лінгвістыка. Выпуск 51. – Мінск, 2001. – С. 42 – 46.

Ад’ектонімы, матываваныя тапонімамі рознай родавай прыналежнасці ў старабеларускай мове XVI – XVII стст. // Известия Гомельского государственного университета имени Ф.Скорины. –  № 1(10), Беларуская мова – 26, 2002. – С. 51 – 56.

Спосабы намінацыі ў катайканіміі старабеларускай мовы // Роднае слова, № 12, 2002. – С. 41 – 42.

Семантычная характарыстыка адантрапанімічных прыметнікаў у мове актаў XVI – XVII стст. // Веснік Мазырскага педагагічнага універсітэта, 2002, № 7. – С. 87 – 92.

Што правільна: гомельцы, гамельчукі, гамяльчане? // Роднае слова, № 12, 2003. – С. 29 – 30.

Спосабы ўключэння прыказак у кантэкст твора (на матэрыяле мовы трылогіі “Палеская хроніка”  І. Мележа) // Известия Гомельского государственного университета имени Ф.Скорины, № 4 (61), 2010. – С. 148 – 154.

Концептуализация умственных способностей человека в белорусской фразеологии // Науковий часопис Національного педагогічного університету імені М.П. Драгоманова. Серія № 9. Сучасні тенденціі розвитку мов. – Випуск 6: збірник наукових праць / за ред. проф. В.І. Гончарова. – К.: Вид-во НПУ імені М.П.Драгоманова, 2011. – С. 209 – 213.

Рэпрэзентацыя канцэптаў “памяць” і “забыццё” фразеалагічнымі адзінкамі беларускай мовы // Роднае слова. – 2012. – № 1. – С. 41-44.

Майстэрства выкарыстання фразеалагізмаў у мове аповесцей В. Быкава // Известия Гомельского государственного университета имени Ф.Скорины. – № 1 (70). Гуманитарные науки. – 2012. – С. 201 – 206.

Фразеологическая концептуализация хороших умственных способностей человека // Філологічні трактати. Науковий журнал. – Том 4. - №1’ 2012. – С. 132 – 135.

Семантычныя мадэлі і асноўныя матывы беларускіх фразеалагізмаў пра смерць // Известия Гомельского государственного университета имени Ф.Скорины. – № 1 (76). Гуманитарные науки. – 2013. – С. 24 – 29. (у сааўтарстве).

Характарыстыка мэты і якасці маўлення ў беларускай фразеалогіі // Філологічні студії : Науковий вісник Криворізького національного університету: зб. наук. праць. – Вип. 9. Ч. 2 / [редкол.: Ж.В. Колоїз (відп. ред.), П.І. Білоусенко, А.З. Брацкі та ін.]. – Кривий Ріг, 2013.–378 с.– С. 204 – 213.

Культурная інфармацыя парэмій, якія характарызуюць дабро і зло // Лингвистический вестник: сб. науч. тр. ; [науч. ред. И.А. Герасименко]. – К: Издательский дом Дмитрия Бураго, 2014. – Вып. 2. – С. 82 – 85. (у сааўтарстве).

Вобраз неба ў беларускай фразеалогіі // Філологічні студіï. Науковий вісник Криворізького державного педагогічного універсітету. Вып. 16. – Кривий Ріг, 2017. – С. 244-254. 

Артыкулы ў зборніках навук. прац

Шведава, З.У. Семантычная эвалюцыя і культурная інфармацыя беларускіх фразеалагізмаў з кампанентам дарога / З.У. Шведава // Спадчына Скарыны: да 500-годдзя беларускага кнігадрукавання: зб. навуковых артыкулаў: у 2 ч. Ч. 2 / рэдкал.: А.М. Ермакова (гал. рэд.) [і інш.]; М-ва адукацыі Рэспублікі Беларусь, Гомельскі дзярж. ун-т імя Ф. Скарыны. – Гомель: ГДУ імя Ф. Скарыны, 2017. – 212 с. – С. 194 – 199.

Шведава, З.У. Роля творчасці Максіма Багдановіча ў развіцці беларускай літаратурнай мовы / З.У. Шведава, М.У. Буракова // Духоўная спадчына Усходняга Палесся: зб. навук. артыкулаў /рэдкал.: А.М. Воінава (гал. рэд.) [і інш.]; М-ва адукацыі Рэспублікі Беларусь, Гомельскі дзярж. ун-т імя Ф. Скарыны, 2018. – 274 с. – С. 233-236.

Матэрыялы канферэнцый і семінараў

Шведава, З.У. Уяўленні беларусаў пра той і гэты свет скрозь прызму фразеалагізмаў / З.У. Шведава // Світ мови – світ у мові: матеріали IV Міжнародної наукової конференції (м. Київ, 26–27 жовтня 2017 р.; Національний педагогічний університет імені М. П. Драгоманова): тези доповідей / уклад. Т. В. Слива; за заг. ред. Ю. В. Кравцової. – Київ: Вид-во НПУ ім. М. П. Драгоманова, 2017. – 213 с. – С. 196 -199.

Шведава, З.У. Электронныя адукацыйныя рэсурсы ў дапамогу студэнту-практыканту / З.У. Шведава // Інавацыйная прастора філолага: рэаліі і перспектывы: матэрыялы міжнароднага навукова-метадычнага семінара / рэдкал.: А.М. Ермакова (гал. рэд.) [і інш.]; М-ва адукацыі Рэспублікі Беларусь, Гомельскі дзярж. ун-т імя Ф. Скарыны. – Гомель: ГДУ імя Ф. Скарыны, 2017. – С. 103 – 107.

Шведова, З.В. Профессионально ориентированное обучение РКИ студентов юридического факультета / З.В. Шведова, Е.Н. Полуян // Современное образование: преемственность и непрерывность образовательной системы «школа – университет – предприятие» [Электронный ресурс]: ХІ международная научно-методическая конференция (Гомель, 23–24 ноября2017 г.) : [материалы]. – Электрон. текст. дан. (объем 6,46 Мb). – Гомель : ГГУ им. Ф. Скорины, 2017. – 1 электрон. опт. диск (CD-ROM). – С. 511 – 514.

Шведава, З.У. Практыка-арыентаванае навучанне філолагаў / З.У. Шведава, А.М. Палуян // Актуальные вопросы научно-методической и учебно-организационной работы: практико-ориентированная и фундаментальная подготовка на первой и второй ступенях высшего образования [Электронный ресурс]: республиканская научно-методическая конференция (Гомель, 15–16 марта 2018 года): [материалы]. Электронные текстовые данные (объём 4,78 Мб). – Гомель: ГГУ им. Ф. Скорины, 2018. – Ч. 2. – С.  266-269.

Шведава, З.У. Сучасныя праблемы навучання арфаграфіі / З.У. Шведава, В.А. Ляшчынская // Інавацыі ў выкладанні моў: матэрыялы міжнароднага навукова-метадычнага семінара / рэдкал.: А.М. Воінава (гал. рэд.) [і інш.]; Гомельскі дзярж. ун-т імя Ф. Скарыны. – Гомель: ГДУ імя Ф. Скарыны, 2018. – С. 53 – 61.